GREENPEACE -------------------------------------------------------------------------------------------------------ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ

Ελληνική Εταιρία Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ)----------=-------------------------ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΑΠΕ

1. Ελλάδα και πολιτική για το κλίμα: επιβάλλεται ριζική στροφή στην ενεργειακή πολιτική

Στο Κιότο, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύτηκε ότι το 2010 θα έχει μειώσει κατά 8% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Στα πλαίσια του καταμερισμού των ευθυνών ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα πίεσε και πέτυχε να της επιτραπεί να αυξήσει τις εκπομπές της κατά 25% ως το 2010 (σε σχέση πάντα με τα επίπεδα του 1990). Σύμφωνα όμως με έκθεση που συνέταξε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών τον Ιούνιο του 2000, τα στοιχεία δείχνουν ότι θα ξεπεράσει κατά πολύ αυτόν τον στόχο. Η έκθεση αυτή καταλήγει:
"Είναι εμφανές ότι η σημερινή τάση εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου θα οδηγήσει σε συνολικές αυξήσεις πολύ μεγαλύτερες από τον στόχο του 25%, φτάνοντας στο 48-52% το έτος 2010, αν δεν ληφθούν επιπλέον μέτρα"

Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην Ελλάδα αυξήθηκαν την περίοδο 1990-98 κατά 18%. Συγκεκριμένα, από 85,2 εκατ. τόνους το 1990, έφθασαν τα 100,5 εκατ. τόνους το 1998, τελευταία χρονιά για την οποία υπάρχουν επίσημα στοιχεία.

Η σημαντικότερη πηγή όλων των αερίων του θερμοκηπίου είναι ο ενεργειακός τομέας. Οι εκπομπές του ενεργειακού τομέα προέρχονται από την καύση των ορυκτών καυσίμων, δηλαδή του λιγνίτη, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

2. Η απάντηση στο θερμοκήπιο

"Χωρίς μια αποφασιστική και συντονισμένη προσπάθεια κινητοποίησης των ενεργειακών δυνατοτήτων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα χάσουμε την ευκαιρία ανάπτυξης αυτού του χώρου και θα αποτύχουμε στις προσπάθειες να μειώσουμε σημαντικά τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου"

Από τη "Λευκή Βίβλο" της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Επιδίωξη κάθε εθνικής πολιτικής στον ενεργειακό τομέα θα πρέπει να είναι η επάρκεια και ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και η ανάπτυξη ενός υγιούς ανταγωνισμού στο χώρο της ενέργειας. Αυτά δεν είναι δυνατά χωρίς την ανάπτυξη μιας υγιούς και δυναμικής αγοράς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και παροχής ενεργειακών υπηρεσιών. Η αγορά όμως δεν αναπτύσσεται στο κενό. Το κράτος οφείλει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να ανθίσουν οι νέες τεχνολογίες, για να επιτευχθούν οι εθνικοί και διεθνείς στόχοι της χώρας, για να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων.

Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι συχνά η ελληνική Πολιτεία δεν αφουγκράζεται αυτή την εν δυνάμει αγορά όταν σχεδιάζει τις πολιτικές για την ανάπτυξη των ΑΠΕ ή για τον εξορθολογισμό της χρήσης της ενέργειας. Αντίθετα, πολλές φορές δημιούργησε η ίδια ανυπέρβλητα εμπόδια στην ανάπτυξη αυτής της νέας αγοράς. Η ελληνική Πολιτεία δεν στάθηκε όσο ευέλικτη θα έπρεπε προκειμένου να υιοθετήσει νέα εργαλεία για την προώθηση ενός βιώσιμου και φιλικού προς το περιβάλλον ενεργειακού μοντέλου. Το θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Ν. 2773/99, ΥΑ 8295/95, κ.λπ) παραμένει ακόμη ανεπαρκές ή ασαφές, ενώ η Χρηματοδότηση από Τρίτους και οι Εταιρείες Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών σκοντάφτουν στις αγκυλώσεις του παρελθόντος. Πολλές εμπλεκόμενες υπηρεσίες σκέφτονται ακόμη με όρους της τελευταίας τριακονταετίας, ενώ κάποιες καινοτόμες τεχνολογίες και εργαλεία αντιμετωπίζονται ως εξωτικά ή και εχθρικά στο σημερινό status quo.

Τη στιγμή που το 40% της ενέργειας καταναλώνεται τελικά στον κτιριακό τομέα, δεν υπάρχουν ακόμη επαρκή κίνητρα για εξοικονόμηση και χρήση ΑΠΕ στα κτίρια. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ενέργειας (ΕΠΕ) του Β' ΚΠΣ είχε αποκλείσει τον οικιακό τομέα, την ώρα που το ενδιαφέρον πολλών επενδυτών αλλά και πολλών πολιτών ήταν και είναι δεδομένο. Οι διάφορες ενεργειακές τεχνολογίες αντιμετωπίζονται σχεδόν πάντα με τα ίδια κριτήρια, ξεχνώντας ότι κάποιες απ' αυτές αφορούν μεγάλες ενεργειακές επενδύσεις (π.χ. αιολικά) και κάποιες άλλες, από τη φύση τους, ευνοούν πιο αποκεντρωμένες και μικρές εφαρμογές (π.χ. φωτοβολταϊκά, ηλιοθερμικά). Στη χώρα με τη μεγαλύτερη ηλιοφάνεια στην Ευρώπη, η Ελλάδα παραμένει ουραγός σε ορισμένες εφαρμογές της ηλιακής ενέργειας, όντας πολύ πίσω σε σχέση με χώρες όπως η Ολλανδία, η Γερμανία ή η Ελβετία.

Είναι γεγονός ότι μέσα στους τελευταίους μήνες έχει κυλίσει πολύ νερό στο αυλάκι των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και των συμβατικών ενεργειακών μορφών, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα. Μία σειρά σημαντικών εξελίξεων και νέων δεδομένων δημιουργεί ήδη ένα σαφώς διαφοροποιημένο πλαίσιο, όχι κατ'ανάγκη ευνοϊκότερο, όπως θα δούμε στη συνέχεια, μέσα στο οποίο καλούνται να κινηθούν αποτελεσματικά οι εμπλεκόμενοι με τις ΑΠΕ φορείς, δημόσιοι και ιδιωτικοί.

Σε διεθνές επίπεδο, αφ'ενός η άνοδος των τιμών του αργού πετρελαίου και των προϊόντων του, αφ'ετέρου η συνεχώς διογκούμενη συσσώρευση ενδείξεων και αποδείξεων για τις επερχόμενες κλιματικές μεταβολές, λόγω κυρίως των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων, θέτουν επιτακτικά επί τάπητος το θέμα της γενικευμένης πλέον στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ως της μόνης ρεαλιστικής εναλλακτικής ενεργειακής πηγής, που μπορεί να συνεισφέρει μία συνολικά ικανοποιητική λύση στα σημερινά αναπτυξιακά και περιβαλλοντικά αδιέξοδα του ενεργειακού τομέα.

Από την άλλη πλευρά, στη χώρα μας, ορισμένες, πρόσφατες σχετικά, εξελίξεις σηματοδοτούν ένα κρίσιμο σταυροδρόμι για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας :

α) Ο Ν.2773/99 για την απελευθέρωση της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με το Άρθρο 38, ανέτρεψε πλήρως την όλη φιλοσοφία και τις κατευθύνσεις του Ν. 2244/94, ενός νόμου ο οποίος αποτελούσε την κινητήρια δύναμη, το βασικό εργαλείο για την προσέλκυση σοβαρών επενδυτών και την ανάπτυξη των έργων ΑΠΕ στη χώρα μας.

β) Τα Μέτρα 2.1 και 6.3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητας (ΕΠΑΝ) του Γ' ΚΠΣ, το οποίο, μαζί με τον Αναπτυξιακό Νόμο 2601/99, θα αποτελέσει το βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο για τις επενδύσεις ΑΠΕ στην περίοδο 2001-2006, δεν έχουν ακόμα ενεργοποιηθεί (καθυστερεί σημαντικά η διαδικασία της πρώτης προκήρυξής τους), με αποτέλεσμα να εντείνεται η αοριστία όσον αφορά τη διαφαινόμενη πλέον μεγάλη ανεπάρκεια πόρων του, πόρων που είναι απαραίτητοι για την ουσιαστική στήριξη των σχεδιαζόμενων επενδύσεων ΑΠΕ στη χώρα μας.

γ) Ο φιλόδοξος αλλά ρεαλιστικός στόχος που θέτει για την Ελλάδα η πρόσφατα ψηφισθείσα Οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ, δηλαδή η κατά 20,1% συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας μας το 2010, έχει μεν υϊοθετηθεί από την ελληνική πλευρά, αποτελεί όμως προς το παρόν απλώς ενδεικτικό και όχι δεσμευτικό στόχο.

Όλες οι παραπάνω σημαντικές εξελίξεις και τα νέα δεδομένα που δημιουργούν, υπογραμμίζουν με έμφαση την ανάγκη άμεσου σχεδιασμού και αποτελεσματικής εφαρμογής μιάς ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής στον ενεργειακό τομέα, και ειδικότερα στις ΑΠΕ, μιας στρατηγικής που θα ανταποκριθεί με επιτυχία στις αναπτυξιακές και περιβαλλοντικές προκλήσεις των καιρών και θα επιτρέψει την ταχύρρυθμη και ορθολογική αξιοποίηση του πολύ μεγάλου ενεργειακού δυναμικού των ΑΠΕ στη χώρα μας.

3. Βασικά θέματα και προβλήματα που αφορούν την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα

Η βασική προβληματική, την οποία πρέπει να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε σοβαρή πρόταση για την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα, είναι η ανησυχητική απουσία μιας ολοκληρωμένης και ενιαίας πολιτικής ΑΠΕ, που θα έχει αποφασισθεί στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο και θα δεσμεύει όλους τους φορείς του κυβερνητικού έργου. Βασική προϋπόθεση για την ύπαρξη μιας τέτοιας πολιτικής είναι ο επίπονος και αναλυτικός ενεργειακός σχεδιασμός, με άμεση εμπλοκή όλων των συναρμόδιων φορέων. Πρακτικό και άμεσο αποτέλεσμα του ολοκληρωμένου σχεδιασμού πολιτικής για τις ΑΠΕ θα είναι ο αποτελεσματικός συντονισμός των εμπλεκόμενων Υπουργείων (Ανάπτυξης, ΠΕΧΩΔΕ, ΥΠΕΘΟ, Γεωργίας, Πολιτισμού, Μεταφορών, ΥΕΘΑ), σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο.

Τρεις είναι οι βασικές κατηγορίες θεμάτων και προβλημάτων που σχετίζονται με το σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη λειτουργία επενδύσεων ΑΠΕ στη χώρα μας:

α) Θέματα αδειοδότησης έργων ΑΠΕ (άδεια παραγωγής, προέγκριση χωροθέτησης, έγκριση περιβαλλοντικών όρων, άδεια εγκατάστασης και άδεια λειτουργίας), καθώς και θέματα επιχορήγησης των σχετικών επενδύσεων, τόσο από το Γ' ΚΠΣ όσο και από τον Αναπτυξιακό Νόμο. Στα θέματα της αρχικής αδειοδότησης (δηλ. της άδειας παραγωγής) υπάγεται και το κρίσιμο θέμα του τρόπου κατανομής του άμεσα και του μελλοντικά διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου στους ενδιαφερόμενους επενδυτές, ιδιαίτερα σε περιοχές περιορισμένης δυνατότητας απορρόφησης ισχύος ΑΠΕ (π.χ. σε Κρήτη, Ρόδο, Εύβοια-Κυκλάδες, Λακωνία, κλπ.), καθώς και το θέμα της ενίσχυσης των δικτύων μεταφοράς της ΔΕΗ στις περιοχές αυτές.

β) Θέματα που σχετίζονται με τις νέες ρυθμίσεις για την ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ, που εισήγαγε ο Ν. 2773/99 για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας. Ως γνωστόν, οι ρυθμίσεις αυτές, και συγκεκριμένα των παραγράφων 5 και 6 του Άρθρου 38 του Νόμου, καταργούν πλέον την εγγυημένη τιμή της κιλοβατώρας (kWh) από ΑΠΕ, θεσπίζοντας ένα καθεστώς καθορισμού μέγιστων τιμών και δυνατότητας απαίτησης, από το Υπουργείο Ανάπτυξης, εκπτώσεων επί των τιμών αυτών. Επιπρόσθετα, καταργούν την εγγύηση του δεκαετούς συμβολαίου αγοράς από τη ΔΕΗ της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ.

γ) Διάφορα επιμέρους θέματα, περισσότερο εξειδικευμένα, αλλά όχι κατ'ανάγκη ήσσονος σημασίας για τις επενδύσεις ΑΠΕ, όπως είναι η μεταβίβαση του διασυνδετικού δικτύου εγκαταστάσεων ΑΠΕ στη ΔΕΗ, το καθεστώς παραχώρησης δημόσιων εκτάσεων για εγκατάσταση σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, κ.α.

Στα επόμενα, θα παρουσιάσουμε τις βασικές θέσεις και προτάσεις μας πάνω στα θέματα εκείνα, που θεωρούνται ως αποφασιστικής σημασίας για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα μας.

4. Θέματα περιβαλλοντικής αδειοδοτικής διαδικασίας επενδύσεων ΑΠΕ

Όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς, με μία απλή ανάγνωση μιας οποιασδήποτε άδειας εγκατάστασης σταθμού ΑΠΕ, για την έκδοσή της έχουν συγκατανεύσει με έγγραφά τους:

• Η Δ/νση ΕΑΡΘ του ΥΠΕΧΩΔΕ
  
• Η ΝΕΧΩΠ του Υπ. Γεωργίας
• Ο Γ΄ κλάδος ΓΕΕΘΑ
• Η Δ/νση ΠΕΧΩ (Τμήμα Χωροταξίας και Πολεοδομικού Σχεδιασμού)
• Η Δ/νση Τεχν. Υπηρεσιών της Νομαρχίας
• Η Δ/νση Δασών της Νομαρχίας και το τοπικό Δασαρχείο
• Η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
• Το Γραφείο Περιβάλλοντος του Τμήματος Πολεοδομίας της αρμόδιας Νομαρχίας
• Η Δ/νση Στρατηγικής της ΔΕΗ
• Η Πολεοδομία της Νομαρχίας
• Ο ΟΤΕ
• Η ΔΕΔ της ΔΕΗ, καθώς και οι ΔΜΣ, ΔΜΚΛΔ, ΔΕΜ και ΔΜΚΜ
• Η Δ/νση Βιομηχανίας και Συγκοινωνιών της Νομαρχίας
• Το ΚΑΠΕ
• Η Εφορεία Κλασσικών Αρχαιοτήτων
• Η Πυροσβεστική Υπηρεσία, κλπ.

ενώ για την έκδοση της άδειας έχουν μνημονευθεί τρεις (3) Νόμοι και επτά (7) Υπουργικές Αποφάσεις.

Και μόνο από την παραπάνω απαρίθμηση, γίνεται αμέσως κατανοητό το βασικό πρόβλημα του υφιστάμενου πλαισίου αδειοδότησης έργων ΑΠΕ, που είναι βέβαια οι εξαιρετικά χρονοβόρες και δαιδαλώδεις διαδικασίες, διάρκειας ετών στις περισσότερες περιπτώσεις. Και δεν είναι τόσο αυτή καθ'εαυτή η πληθώρα των απαιτούμενων εγκρίσεων από διάφορους φορείς, όσο η ασάφεια και η αδυναμία συνολικού ελέγχου των στοιχείων που χειρίζονται τρίτες -προς την τελικώς αδειοδοτούσα Αρχή- υπηρεσίες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της δυσμενούς προς τις ΑΠΕ στάσης, την οποία αντανακλά ολόκληρη η αδειοδοτική διαδικασία, είναι η Εγκύκλιος Νο. 11 της 22ας Φεβρουαρίου 2000 του ΥΠΕΧΩΔΕ (Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος) προς ένα πλήθος αποδεκτών, η οποία και μόνη της θα μπορούσε να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς, ότι στη χώρα μας πολλές Δημόσιες Αρχές αντιτίθενται στην ανάπτυξη των ΑΠΕ, με την ίδια μάλιστα δυναμικότητα που διαθέτουν και οι όποιοι υποστηρικτές και φίλοι των ΑΠΕ.

Ενδεικτικά και μόνον, αναφέρουμε ορισμένα χαρακτηριστικά σημεία αυτής της εγκυκλίου. Η εγκύκλιος , λοιπόν, ορίζει:

1. "Προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα περιβαλλοντικής αδειοδότησης περισσότερων έργων στην ίδια περιοχή, θα πρέπει το ΥΠΑΝ να βεβαιώνει ότι δεν έχει υποβληθεί άλλο αίτημα για τον ίδιο χώρο ή τμήμα αυτού".

   Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι, ενώ το ΥΠΕΧΩΔΕ αποδέχεται την αδυναμία αυτοελέγχου από τα αρχεία του, το απαιτεί από τα αρχεία άλλων Υπουργείων, για μεταβίβαση προφανώς των ευθυνών. Επιπρόσθετα, όμως, διαπιστώνουμε ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ επιθυμεί να εκφράσει άποψη, όχι μόνον επί της περιβαλλοντικής προστασίας της περιοχής (ως όφειλε και εδικαιούτο), αλλά και επί του δικαιώματος υλοποίησης της επένδυσης μεταξύ πολλών υποψηφίων, χωρίς όμως να αντιλαμβάνεται ότι με αυτόν τον τρόπο δίνει την δυνατότητα σε "δήθεν επενδυτές" να υποβάλουν ένα πλήθος αιτήσεων για πλήθος περιοχών και, έτσι, να δεσμεύσουν εκτεταμένες περιοχές, που βέβαια θα παραμείνουν τελικά ανεκμετάλλευτες.

   Αντιθέτως, το ΥΠΑΝ, που εξετάζει το όλο θέμα της αδειοδότησης , μπορεί και πρέπει να έχει άποψη επί της πληρότητας του φακέλου του επενδυτή, αλλά και της αξιοπιστίας της πρότασής του.

2. "Αιτήσεις του ίδιου νομικού ή φυσικού προσώπου για αδειοδότηση αιολικών πάρκων σε απόσταση μικρότερη των 5 χλμ. αντιμετωπίζονται σαν ενιαίο έργο".

   Κατά την άποψή μας, δεν είναι ούτε σκόπιμο ούτε αποδεκτό να ενδιαφέρεται το ΥΠΕΧΩΔΕ για το φορέα της επένδυσης. Κι αυτό γιατί, κατ' αρχήν, το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν μπορεί να εξετάσει τη μετοχική σύνθεση των εταιρειών - φορέων (που συνήθως είναι υπό σύσταση) και, δεύτερον, δεν μπορεί να έχει διαφορετική περιβαλλοντική άποψη, ανάλογα με την ταυτότητα του φορέα (ίδιος ή διάφορος του γειτονικού επενδυτή).

3. Η εγκύκλιος απαιτεί, με ευθύνη του φορέα του έργου, να υποβάλεται στο ΥΠΕΧΩΔΕ τοπογραφικό, που να δείχνει, σε ακτίνα 5 χλμ. από την επένδυση, όλα τα υφιστάμενα αιολικά πάρκα, καθώς επίσης και όλα τα αιτήματα αδειοδότησης (σε εκκρεμότητα). Από πού θα βρει ο επενδυτής τα στοιχεία αυτά; Από τις Περιφέρειες; Ποια Περιφέρεια είναι έτσι οργανωμένη και διαθέτει τέτοια αρχεία που να μπορεί να πληροφορεί, άμεσα και υπεύθυνα, για τα αιολικά πάρκα που λειτουργούν ή που είναι σε φάση αδειοδότησης σε ακτίνα 5 χλμ.; Και, αν έπρεπε να έχει τέτοια αρχεία η Περιφέρεια, γιατί δεν ανατρέχει στα δικά της αρχεία η Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ; Μήπως, λοιπόν, απλά με την προσθήκη μιας ακόμη γραφειοκρατικής στραγγαλιστικής βαλβίδας, αποσκοπεί στην αναστολή έκδοσης οποιασδήποτε άδειας;
   
   
4. Επιπρόσθετα, για πρώτη φορά ζητείται γνωμοδότηση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), ανεξαρτήτως απόστασης από αεροδρόμιο. Η ΥΠΑ, όμως, εκ συστήματος, απαιτεί πύργους ανεμογεννητριών χρωματισμένους σε χρώματα κόκκινο και άσπρο (διαδοχικές λωρίδες), δημιουργώντας μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα και οπτική όχληση στους διερχόμενους και στους κατοίκους γειτονικών χωριών. Το ΥΠΕΧΩΔΕ παίρνει θέση επ' αυτού;
   
   
5. Πέραν των πολλών δεκάδων υπογραφών και εγκρίσεων που απαιτούντο μέχρι σήμερα, και σε αντίθεση με τις απλοποιήσεις που επαγγέλλεται η Πολιτεία, η καινούργια εγκύκλιος προσθέτει μία ακόμη έγκριση από την ΕΡΤ (γιατί άραγε δεν ζητά και από την PANAFON ή την TELESTET;)
   
   
6. Τέλος, για την επιβεβαίωση των ισχυρισμών μας, αναφέρουμε την τελευταία παράγραφο της εγκυκλίου:

   "Μικρές παρεκκλίσεις από τα παραπάνω επιτρέπονται μόνον μετά από πλήρη και επαρκή αιτιολόγηση".

   Μπορούν να μας εξηγήσουν οι αρμόδιοι ποιες παρεκκλίσεις είναι "μικρές" και ποια αιτιολόγηση θεωρείται "πλήρης και επαρκής"; Μπορούν να καθορίσουν ποιος υπάλληλος θα αναλαμβάνει, χωρίς αμφισβητήσεις, την ευθύνη προσωπικής εκτίμησης, και πως θα γνωρίζει ο επενδυτής το αδιάβλητο της εκτίμησής του αυτής;

Άποψή μας, λοιπόν, είναι ότι η εγκύκλιος αυτή πρέπει να καταργηθεί εξ ολοκλήρου, αν πράγματι δεν επιθυμούμε την αναστολή οποιασδήποτε σχετικής επένδυσης και την αδυναμία της χώρας μας να συμμορφωθεί προς τις σχετικές υποχρεώσεις που έχει αναλάβει απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επιπρόσθετα, θα πρέπει να υπάρξει αυστηρή, από εδώ και μπρος, τήρηση των τιθέμενων από τους νόμους και τις υπουργικές αποφάσεις χρονικών προθεσμιών, για τα διάφορα στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας. Αναρωτιόμαστε εάν θυμάται πλέον κανείς ότι η ΚΥΑ 69269/90, σαφώς ορίζει, στο Άρθρο 8, παρ. 2.4, ότι η προέγκριση χωροθέτησης δίδεται μέσα σε 2 μήνες από την υποβολή της αίτησης του ενδιαφερομένου, και όχι σε 2 χρόνια, όπως εφαρμόζουν στην πράξη οι κεντρικές και περιφερειακές υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ; Ή ότι η ΔΕΗ (πλέον, ο ΔΕΣΜΗΕ) είναι υποχρεωμένη, σύμφωνα με το Άρθρο 1, παρ. IΑα της ΥΑ 8295/95, να εκφέρει γνώμη για τη δυνατότητα ή μη απορρόφησης του ύψους της αιτούμενης ηλεκτρικής ισχύος, μέσα σε 1 μήνα από την ημερομηνία λήψης των σχετικών δικαιολογητικών, διαφορετικά η απάντησή της θεωρείται θετική;

Για τους λόγους, λοιπόν, αυτούς, όλες οι τιθέμενες χρονικές προθεσμίες της αδειοδοτικής διαδικασίας πρέπει να τελεσιδικούν, να θεωρούνται δηλαδή θετικές οι απαντήσεις των ερωτούμενων, για τη συγκεκριμένη επένδυση ΑΠΕ, φορέων, οι οποίες δεν θα υποβάλλονται μέσα στις τακτές εκ του νόμου προθεσμίες, η δε σχετική αίτηση αδειοδότησης να προωθείται αυτόματα στο επόμενο στάδιο.

Παράλληλα, τα Υπουργεία Ανάπτυξης και ΥΠΕΧΩΔΕ θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα στην επεξεργασία και έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης, με την οποία θα καθοριστούν επακριβώς και μονοσήμαντα, και με αυστηρή πλέον τήρηση των τιθέμενων χρονικών προθεσμιών, δραστικά απλοποιημένες διαδικασίες, όροι και προϋποθέσεις προέγκρισης χωροθέτησης και έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, ειδικά για έργα ΑΠΕ.

Οι κύριες προτεινόμενες απλοπλοιήσεις περιλαμβάνουν τα εξής :

α) Εξέταση, με μία ενιαία διαδικασία, όλων των αιτημάτων περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων ΑΠΕ, ανεξαρτήτως εγκατεστημένης ισχύος και κατασκευής ή μη οδικού δικτύου, από μία "κομβική" υπηρεσία, π.χ. από τη Δ/νση Περιβάλλοντος και Χωροταξίας (ΠΕ.ΧΩ.) της οικείας Περιφέρειας. Εξαίρεση θα αποτελούν μόνο οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ σε περιοχές ειδικού περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος (π.χ. NATURA), τα αιτήματα αδειοδότησης των οποίων θα εξετάζονται από την αρμόδια κεντρική υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ (Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος, ΕΥΠΕ).

β) Κατάργηση της απαίτησης γνωμοδότησης, επί αιτήματος προέγκρισης χωροθέτησης έργου ΑΠΕ, από ορισμένους φορείς και υπηρεσίες, που είτε είναι γενικώς αναρμόδιοι ή αναρμόδιοι στη φάση αυτή να εκφέρουν γνώμη, είτε δεν έχουν τη δυνατότητα ουσιαστικού ελέγχου. Τέτοιοι φορείς είναι π.χ. η ΕΡΤ, ο ΕΟΤ, η Δ/νση ΕΑΡΘ του ΥΠΕΧΩΔΕ (εκτός των περιπτώσεων έργων βιομάζας), κ.α. Παράλληλα, θα πρέπει να καθοριστεί σαφώς και μονοσήμαντα το περιεχόμενο της γνωμοδότησης των υπολοίπων φορέων, ώστε να εξαλειφθεί το σύνηθες φαινόμενο να γνωμοδοτούν κάποιοι φορείς ή υπηρεσίες επί ασχέτων θεμάτων, που αφορούν άλλες υπηρεσίες.

γ) Σαφής οριοθέτηση, με την άμεση έκδοση σχετικών κανόνων διαβάθμισης, καταλόγων και τοπογραφικών χαρτών, των συγκεκριμένων περιοχών στις οποίες επιτρέπουν την εγκατάσταση έργων ΑΠΕ οι εξής γνωμοδοτούντες φορείς : i) ΟΤΕ, ii) Εφορείες Κλασσικών και Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, και iii) ΝΕΧΩΠ (δηλ. ΖΟΕ). Αυτό είναι απαραίτητο, για να σταματήσει η πάγια πρακτική των παραπάνω φορέων, να επιβάλουν δηλαδή αυθαίρετους και μη ρεαλιστικούς όρους εγκατάστασης, προκειμένου απλώς να βρίσκονται στην πλευρά της ασφάλειας.

δ) Έκδοση σαφούς και ενιαίας προδιαγραφής για τις απαιτήσεις που πρέπει να πληρούν οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ, και ειδικότερα οι Α/Γ, ως προς τη σήμανσή τους (φωτισμός, λευκός χρωματισμός). Οι απαιτήσεις αυτές δεν μπορεί να προσδιορίζονται ανεξαιρέτως και για κάθε χώρο από την ΥΠΑ ή το ΓΕΑ, παρά μόνο στις ουσιαστικά αναγκαίες περιπτώσεις και με κάποια κοινώς αποδεκτή και προκαθορισμένη (εντός λογικών ορίων) διαβάθμιση, ακολουθώντας τους κανονισμούς του ICAO, όπου προδιαγράφεται η εφαρμογή τους. Έτσι, θα αποφεύγονται προβλήματα βάναυσης προσβολής της αισθητικής με ατυχείς χρωματισμούς πυλώνων, παράλογων απαιτήσεων ισχύος και μεγέθους φανών αεροπλοϊας, και, εν γένει, θα σταματήσουν οι αντιφατικές υποδείξεις της ΥΠΑ και του ΓΕΑ για τη σήμανση των Α/Γ.

ε) Ολοκλήρωση, επί τέλους, και δημοσίευση της χωροθέτησης των ζωνών NATURA (A/Β/Γ), με επακριβή καθορισμό των γεωγραφικών ορίων, μέσα στα οποία οι αρμόδιες υπηρεσίες θα μπορούν, εφαρμόζοντας σαφή και επαρκώς αιτιολογημένα κριτήρια, να αρνούνται την εξέταση φακέλλων αδειοδότησης έργων ΑΠΕ. Μέχρι την ολοκλήρωση της χωροθέτησης αυτής, θα πρέπει να συνεχιστεί η εξέταση, ανά περίπτωση, των αιτήσεων που έχουν ήδη υποβληθεί, λαμβάνοντας υπ'όψη τη συγκεκριμένη τεχνολογία ΑΠΕ σε σχέση με τις ειδικές περιβαλλοντικές συνθήκες που χαρακτηρίζουν τις περιοχές αυτές.

στ) Συνεπή, πλέον, εφαρμογή στην πράξη, από τις διάφορες υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ, της σχετικής διάταξης της παρ.7 του Άρθρου 2 του νέου Νόμου 2941/2001, σύμφωνα με την οποία οι αιολικοί σταθμοί δεν απαιτούν, για την εγκαταστασή τους, έκδοση οικοδομικής άδειας, ούτε έγκριση παρέκκλισης καθ'ύψος.

ζ) Εφαρμογή, κατά περίπτωση, του ελαχίστου ορίου απόστασης μιας εγκατάστασης ΑΠΕ από οικισμό. Το όριο αυτό, το οποίο έχει καθοριστεί σήμερα, αυθαίρετα και μη τεκμηριωμένα, στα 500μ. γενικά, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την προκαλούμενη, από τη συγκεκριμένη εγκατάσταση ΑΠΕ, "ρύπανση" στην περιοχή (ηχητική, οπτική, κλπ.). Γι αυτό και το ως άνω όριο θα πρέπει να θεωρείται ως μέγιστο για εγκαταστάσεις ΑΠΕ, και να εξετάζεται κατά περίπτωση και επί της ουσίας η δυνατότητα μείωσής του, κατά τη διαδικασία έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων. Η εξέταση αυτή θα γίνεται από εξειδικευμένο φορέα (π.χ. το ΚΑΠΕ ή το ΕΜΠ), για λογαριασμό της αδειοδοτούσας αρχής. Ο φορέας αυτός θα μπορούσε, παράλληλα, να καθορίσει και την ελάχιστη εκείνη απόσταση για την οποία, δεδομένης της τεχνολογίας ΑΠΕ, των συναφών με αυτήν επιπέδων παραγόμενου θορύβου και των περιορισμών χωροθέτησης, ο παραγόμενος θόρυβος είναι σαφώς κάτω από τα θεσμοθετημένα όρια, και, επομένως, κάτω από την απόσταση αυτή δεν απαιτείται η προσκόμιση ειδικής μελέτης θορύβου.

η) Ειδικά για έργα εκμετάλλευσης αιολικής ενέργειας (αιολικά πάρκα), προτείνεται η εφαρμογή δραστικά απλουστευμένων, συνοπτικών διαδικασιών, στις περιπτώσεις εκείνες όπου μετά την προέγκριση χωροθέτησης ή/και την έγκριση περιβαλλοντικών όρων, ζητείται από τον επενδυτή είτε η αντικατάσταση των Α/Γ με άλλες, νεώτερου τύπου, είτε η τροποποίηση της χωροθέτησής τους στο δεδομένο γήπεδο εγκατάστασής τους. Τέτοια αιτήματα είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, απόλυτα δικαιολογημένα, για λόγους καθαρά επιχειρησιακούς και επιχειρηματικούς, ειδικότερα δε λόγω των σημαντικών καθυστερήσεων των αδειοδοτικών διαδικασιών, τις οποίες μακράν ξεπερνά η τεχνολογική εξέλιξη του κλάδου. Σε αυτές τις περιπτώσεις ακολουθείται, μέχρι τώρα, η διαδικασία έγκρισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την αρχή. Υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις των νέων τεχνικών χαρακτηριστικών του εξοπλισμού, που εμπεριστατωμένα θα πιθανολογούσαν τροποποιήσεις των περιβαλλοντικών όρων και προϋποθέσεων, θα πρέπει να γίνεται απλή τροποποίηση της προέγκρισης χωροθέτησης ή της ΜΠΕ, μόνο με την υποβολή ενημερωτικής επιστολής από τον ενδιαφερόμενο, σχετικά με τα νέα τεχνικά δεδομένα.

θ) Τέλος, θα πρέπει να διευκρινιστεί σαφώς ότι η γνωμοδότηση του Δασαρχείου επί του καθεστώτος γης της συγκεκριμένης εγκατάστασης ΑΠΕ επαρκεί για την έκδοση της σχετικής προέγκρισης χωροθέτησης, καθώς και της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, ενώ η έγκριση επέμβασης (ή διαδικασία παραχώρησης, ανάλογα με το χαρακτηρισμό της) εκδίδεται ανεξάρτητα από την περιβαλλοντική αδειοδότηση, και συγκεκριμένα μετά την έκδοση της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων.

5. Νόμος 2773/99 για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας

Ο Νόμος αυτός, στον οποίο ενσωματώθηκε μετά από σημαντικές παρεμβάσεις και τροποποιήσεις, ο Ν. 2244/94 για τις ΑΠΕ και τη συμπαραγωγή, δεν παρέχει πλέον εγγυημένη τιμή κιλοβατώρας, θεσπίζοντας ένα καθεστώς καθορισμού μέγιστων τιμών και δυνατότητας απαίτησης, από το ΥΠΑΝ, εκπτώσεων επί των τιμών αυτών. Επιπρόσθετα, καταργεί την εγγύηση του δεκαετούς συμβολαίου αγοράς από τη ΔΕΗ της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ.

Είναι φανερό ότι οι ρυθμίσεις αυτές του Ν. 2773/99 ανατρέπουν πλήρως την όλη φιλοσοφία και τις βασικές κατευθύνσεις του Ν. 2244/94, ο οποίος πρωτίστως καθιέρωνε την άμεση σύνδεση (και μάλιστα με σταθερό, διαχρονικά, τρόπο) της τιμής της παραγόμενης από ΑΠΕ και πωλούμενης στη ΔΕΗ ηλεκτρικής ενέργειας, με την αντίστοιχη τιμή καταναλωτού, όπως αυτή θα διαμορφώνεται στο άμεσο μέλλον σε συνθήκες απελευθερωμένης αγοράς.

Η ρύθμιση αυτή του Ν. 2244/94 αποτέλεσε μέχρι σήμερα την κινητήρια δύναμη, το βασικό εργαλείο για την προσέλκυση σοβαρών επενδυτών και την ανάπτυξη των έργων ΑΠΕ στη χώρα μας. Το εργαλείο αυτό ακυρώνεται με τις παραπάνω διατάξεις του Ν. 2773/99, πριν καλά - καλά αποδώσει, και αντικαθίσταται με ένα αμφίβολης αποτελεσματικότητας, σφιχτά ρυθμιζόμενο από το κράτος, περιβάλλον, που το χαρακτηρίζει η αοριστία (ζητούμενες εκπτώσεις αγνώστου ύψους, πιθανή αλλαγή ακόμα και των ποσοστών που καθορίζουν τις μέγιστες τιμές, με υπουργική απόφαση, κ.α.).

Το πόσο αμφίβολης αποτελεσματικότητας είναι οι νέες ρυθμίσεις επιβεβαιώνεται άμεσα και από τη σχετική ευρωπαϊκή εμπειρία. Η ανάπτυξη των ΑΠΕ ήταν επιτυχημένη και προχώρησε με εντυπωσιακούς ρυθμούς σε εκείνες ακριβώς τις χώρες όπου θεσπίστηκε το λεγόμενο σύστημα τροφοδοσίας, δηλ. της εγγυημένης, σταθερής και εύλογης τιμής αγοράς της παραγόμενης κιλοβατώρας από ΑΠΕ. Με το σύστημα αυτό π.χ. εγκαταστάθηκαν, μέσα στο 1999 και μόνο, στη μεν Γερμανία 1000 μεγαβάτ (MW) έργων ΑΠΕ, στην Ισπανία 300 MW, στην Δανία 300 MW, κ.λ.π. Αντίθετα, στη Βρετανία, όπου καθιερώθηκε τα τελευταία χρόνια ένα περιβάλλον ανάλογο με αυτό που προωθούν στην Ελλάδα οι νέες ρυθμίσεις του Ν. 2773/99, εγκαταστάθηκαν μόνο 14 MW μέσα στο 1998 και μόνο 17 MW μέσα στο 1999.

Είναι τελείως χαρακτηριστικό, όπως επισημαίνει και σχετική γνωμοδότηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγιεινής και Προστασίας Καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι τα Κράτη-Μέλη τα οποία εφάρμοσαν το σύστημα τροφοδοσίας κατέχουν σήμερα, συνολικά, το 95% της εγκατεστημένης ισχύος από αιολική ενέργεια, ενώ οι χώρες εκείνες που εφάρμοσαν το σύστημα προκήρυξης διαγωνισμών, δηλαδή η Βρετανία, η Γαλλία και η Ιρλανδία, βρίσκονται πολύ πίσω, προφανώς για λόγους διαρθρωτικών ελλείψεων του μοντέλου αυτού, της μη εγγυημένης δηλαδή τιμής της κιλοβατώρας από ΑΠΕ (με εκπτώσεις, μειοδοσίες, κλπ.). Και αυτό, παρά το γεγονός ότι τόσο στις Βρετανικές νήσους, όσο και στις βόρειες και νοτιοδυτικές ακτές της Γαλλίας, επικρατούν σημαντικά ευνοϊκότερες ανεμολογικές συνθήκες για αιολική εκμετάλλευση από ότι στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Τέλος, δεν είναι τυχαίο και το γεγονός ότι, από τις 10 μεγαλύτερες εταιρείες κατασκευής ανεμογεννητριών παγκοσμίως, οι 9 ανήκουν σε χώρες που εφάρμοσαν το σύστημα τροφοδοσίας.

Για όλους του παραπάνω λόγους, είναι αναγκαίο να καταργηθούν οι παράγραφοι 5 και 6 του Άρθρου 38 του Ν. 2773/99, έτσι ώστε να διατηρηθεί αναλλοίωτη η φιλοσοφία και οι βασικές κατευθύνσεις του Ν. 2244/94 για τις ΑΠΕ, ενός Νόμου ο οποίος, αναμφίβολα, έθεσε στέρεες βάσεις για μία επενδυτική "άνθιση" στη χώρα μας, όσον αφορά τα έργα ΑΠΕ, και μάλιστα με ολοένα αυξανόμενους ρυθμούς και διευρυνόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον, την τελευταία ιδιαίτερα τριετία.

6. Θέματα επιχορήγησης και αρχικής αδειοδότησης (ΡΑΕ) των επενδύσεων ΑΠΕ

Όπως είναι γνωστό, το βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο που στήριξε αποτελεσματικά τα τελευταία χρόνια την υλοποίηση επενδύσεων ΑΠΕ στη χώρα μας, δηλ. το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ενέργειας, τελεί ακόμα εν υπνώσει στα πλαίσια του Γ΄ ΚΠΣ. Καθυστερεί, σε απελπιστικό βαθμό, τόσο η οριστικοποίηση των αναγκαίων διαχειριστικών δομών (διάδοχο σχήμα του Ενδιάμεσου Φορέα, κλπ.), όσο και η ενεργοποίηση του συγκεκριμένου Μέτρου 2.1, που αφορά, μεταξύ άλλων, και τα οικονομικά κίνητρα για επενδύσεις ΑΠΕ. Το μόνο που φαίνεται να έχει προσδιοριστεί μέχρι στιγμής είναι ο συνολικός προϋπολογισμός του, για όλη τη διάρκεια του Γ΄ ΚΠΣ (2000-2006), ο οποίος ανέρχεται σε 1056 εκατ. Ευρώ, ή 360 δισ. δρχ. περίπου.

Λαμβάνοντας υπ'όψη ότι το Μέτρο 2.1 αφορά όχι μόνο τις επενδύσεις ΑΠΕ, αλλά και αυτές της συμπαραγωγής και της εξοικονόμησης ενέργειας, και στηριζόμενοι στα αποτελέσματα, απολογιστικά, των αντίστοιχων Μέτρων 3.2 και 2.2 του ΕΠΕ/Β' ΚΠΣ, καταλήγουμε σε ένα πιθανό προϋπολογισμό του Μέτρου 2.1 του ΕΠΑΝ, ειδικά για τις ΑΠΕ, της τάξης των 230-260 δισ. δρχ. συνολικά. Με μία μεσοσταθμική τιμή, για όλες τις ΑΠΕ, του κόστους επένδυσης ανά εγκατεστημένο kW ίση περίπου με 400.000 δρχ., προκύπτει τελικά ότι το Μέτρο 2.1 στοχεύει στην ένταξη περίπου 600 νέων MW έργων ΑΠΕ στη διάρκεια της 7ετίας 2000-2006. Όμως, το επίπεδο αυτό των 600 νέων MW, είναι ουσιαστικά σταγόνα στον ωκεανό, εάν αναλογιστεί κανείς ότι :

α) Στην πρώτη προκήρυξη της ΡΑΕ για άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας υποβλήθηκαν αιτήσεις για συνολική εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ ίση με 11.300 MW περίπου, εκ των οποίων 10.000 MW περίπου αφορούσαν αιολικά πάρκα. Σύμφωνα δε με την ανακοίνωση της ΡΑΕ της 3.8.2001, δόθηκαν ήδη θετικές γνωμοδοτήσεις για την έκδοση αδειών παραγωγής σε περίπου 900 νέα MW αιολικών πάρκων σε ολόκληρη την Ελλάδα, και μάλιστα χωρίς να περιλαμβάνονται σε αυτά οι περιοχές της Εύβοιας / Κυκλάδων και Ν.Λακωνίας.

β) Ο εγκεκριμένος σχεδιασμός της ΔΕΗ και μόνο, για ενίσχυση των δικτύων μεταφοράς σε Εύβοια / Κυκλάδες, Λακωνία και Τροιζηνία, έργο το οποίο έχει ήδη ενταχθεί για χρηματοδότηση κατά 50% στο Γ' ΚΠΣ (Μέτρο 6.3 του ΕΠΑΝ), βασίζεται στη σύνδεση, μέσα στα επόμενα 3-5 χρόνια, 1030 νέων MW αιολικών πάρκων στις περιοχές αυτές (Εύβοια / Κυκλάδες - 530 MW, Λακωνία - 400 MW, Τροιζηνία - 100 MW).

Είναι, λοιπόν, πασιφανές ότι απαιτείται άμεσα η δραστική αύξηση, τουλάχιστον στο διπλάσιο, του συνολικού προϋπολογισμού και των διαθέσιμων δημόσιων πόρων (επιχορηγήσεων) του Μέτρου 2.1, ειδικά για τις ΑΠΕ, εάν όντως η Πολιτεία προτίθεται, όπως επαγγέλεται, να στηρίξει ουσιαστικά την ταχύρρυθμη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα μας.

Επιπρόσθετα,για τη βελτίωση της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας, τόσο στη διαχείριση, όσο και στο ρυθμό απορρόφησης των σχετικών κονδυλίων, προτείνουμε τα ακόλουθα :

1. Να εκδοθεί άμεσα από το Υπουργείο Ανάπτυξης το πρώτο κύμα αδειών παραγωγής, για τις οποίες γνωμοδότησε ήδη θετικά η ΡΑΕ, ώστε να αρχίσει να κινείται η "παγωμένη" αγορά και να προετοιμαστούν έγκαιρα οι σχετικοί φάκελλοι χρηματοδότησης για το ΕΠΑΝ.
   
   
2. Να δημοσιοποιηθούν από τη ΡΑΕ και να οριστικοποιηθούν για το μέλλον τα κριτήρια και ο τρόπος αξιολόγησης των αιτήσεων για άδειες παραγωγής, ώστε να γνωρίζουν εκ των προτέρων οι ενδιαφερόμενοι το σύστημα αξιολόγησής, όπως είχε γίνει και με τον Οδηγό του ΕΠΕ στο Β' ΚΠΣ (πράγμα που είχε ελαχιστοποιήσει τις όποιες αντιδράσεις και είχε δημιουργήσει ένα κλίμα αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης στις διαδικασίες του ΕΠΕ).
   
   
3. Οι αιτήσεις που δεν έλαβαν θετική γνωμοδότηση από τη ΡΑΕ στο πρώτο κύμα αδειών παραγωγής, εκτός Εύβοιας και Λακωνίας (όπου εκκρεμούν, δυστυχώς, τα πάντα), και Θράκης (όπου, με το ειδικό έργο Θράκης, δόθηκε ικανοποιητικός, προς το παρόν, αριθμός θετικών γνωμοδοτήσεων για άδειες παραγωγής), να παραμείνουν εν ισχύ και να αξιολογούνται μαζί με τις νέες αιτήσεις (δηλαδή με αυτές που υποβάλλονται μετά τις 19/02/2001), όταν, στο εγγύς ελπίζουμε μέλλον, θα δοθούν νέες θετικές γνωμοδοτήσεις αδειών παραγωγής από τη ΡΑΕ. Βασικό κριτήριο αξιολόγησης των αιτήσεων θα πρέπει να είναι η αδειοδοτική ωριμότητα των έργων, καθώς και η φερεγγυότητα των ενδιαφερόμενων επενδυτών.
   
   
4. Η ΡΑΕ να προχωρήσει άμεσα στην έκδοση νέου κύματος θετικών γνωμοδοτήσεων για άδειες παραγωγής (στην υπόλοιπη Ελλάδα), λαμβάνοντας υπ' όψη και τον πιθανό συντελεστή υλοποίησης των έργων που αφορούν ήδη χορηγηθείσες θετικές γνωμοδοτήσεις. Ο συντελεστής αυτός, ρεαλιστικά, δεν θα είναι μεγαλύτερος του 50% - 60%, χωρίς αυτό να είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, ευθύνη των επενδυτών, αλλά λόγω κυρίως των αντικειμενικών προβλημάτων που προκύπτουν στη διάρκεια της διαδικασίας περιβαλλονικής αδειοδότησης των έργων. Επομένως, και μέχρι τα 2000 MW (που είναι ένα ενδεικτικό όριο διείσδυσης των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας), υπάρχει ακόμα ηλεκτρικός χώρος προς διάθεση (εκτός Εύβοιας, Λακωνίας και Θράκης) τουλάχιστον άλλα 1000 MW.
   
   
5. Το θέμα της χωροθέτησης των αιολικών πάρκων σε Εύβοια και Λακωνία (βασικό επιχείρημα της ΡΑΕ για να μην δώσει θετικές γνωμοδοτήσεις για άδειες παραγωγής στις περιοχές αυτές) θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα, ιδιαίτερα στην Εύβοια όπου τα πράγματα έχουν ωριμάσει περισσότερο, με βάση την ήδη συμφωνηθείσα διαδικασία μεταξύ Γ.Γ. ΥΠΑΝ, Γ.Γ. Περιφέρειας και πολλών δημάρχων της Νότιας Εύβοιας (συνάντηση στα Στύρα στις 24/07/2001).
   
   
6. Με βάση την παραπάνω, εγκεκριμένη πλέον, χωροθέτηση, η ΡΑΕ να προχωρήσει στην έκδοση θετικών γνωμοδοτήσεων για άδειες παραγωγής και στην Εύβοια, τουλάχιστον για 250 - 300 MW. Με βάση αυτές τις άδειες, να βγει μέχρι το τέλος του έτους ειδική προκήρυξη ΕΠΑΝ για την Εύβοια, αντίστοιχη αυτής που υπάρχει ήδη για τη Λακωνία.
   
   
7. Να δοθούν άμεσα στη Λακωνία περίπου 100 MW αδειών παραγωγής αιολικών πάρκων βορείως των Μολάων, η υλοποίηση των οποίων συνδέεται με την κατασκευή μίας μόνο νέας γραμμής 150 KV (Άστρος - Μολάοι), με περιορισμένα προβλήματα τοπικών αντιδράσεων και χωροθέτησης / υλοποίησης.
   
   
8. Να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους η αντίστοιχη της Εύβοιας μελέτη που έχει αναλάβει το ΚΑΠΕ, για τη χωροθέτηση αιολικών πάρκων και στη Λακωνία, μελέτη η οποία λαμβάνει ήδη υπ΄όψη της όχι μόνο τα ανεμολογικά / τεχνικοοικονομικά δεδομένα, αλλά και τις χωροταξικές / αναπτυξιακές προτεραιότητες των τοπικών δήμων. Με βάση τη μελέτη αυτή, η ΡΑΕ να προχωρήσει, στις αρχές του 2002, στην έκδοση θετικών γνωμοδοτήσεων για τουλάχιστον άλλα 250-300 MW αιολικών πάρκων στη Νότια Λακωνία.
   
   
9. Μέχρι εκείνο το χρονικό σημείο (αρχών του 2002), και για να μην είναι ανισόρροπη η κατανομή κονδυλίων του ΕΠΑΝ στις δύο υφιστάμενες προκηρύξεις του (75 δις. στη Λακωνία / Ν. Αρκαδία για περίπου 200 MW αιολικών πάρκων, συμπεριλαμβανομένων των περίπου 100 MW που μπορούν να αδειοδοτηθούν βόρεια των Μολάων, σε σύγκριση με μόνο 100 δις. για όλη την υπόλοιπη Ελλάδα (εκτός Ευβοίας) και για όλες τις ΑΠΕ), προτείνεται να γίνει αναλογική ανακατανομή των κονδυλίων των δύο αυτών υφιστάμενων προκηρύξεων, ώστε αυτές να αντανακλούν τουλάχιστον το λόγο των συνολικών ισχύων των αδειών παραγωγής που θα έχουν δοθεί στις δύο αυτές περιοχές, δηλαδή στη Λακωνία / Ν. Αρκαδία και στην υπόλοιπη (εκτός Εύβοιας) Ελλάδα.
   
   
10. Να δρομολογηθεί, σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την καταληκτική ημερομηνία της πρώτης προκήρυξης του ΕΠΑΝ (15.10.01), η δεύτερη προκήρυξη, ώστε να καλυφθούν χρηματοδοτικά τα έργα ΑΠΕ για τα οποία θα εκδοθούν εν τω μεταξύ νέες άδειες παραγωγής, κατά τα ανωτέρω. Θεωρούμε, ρεαλιστικά, ότι αυτή η δεύτερη προκήρυξη του ΕΠΑΝ πρέπει να γίνει μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2002.
    
    
11. Να προχωρήσει άμεσα η ΔΕΗ στη σύνταξη των οριστικών τεχνικών μελετών για την ενίσχυση των δικτύων μεταφοράς σε Εύβοια και Λακωνία, με βάση τις νέες, οικονομικότερες, τεχνικά απλούστερες και περιβαλλοντικά ευνοϊκότερες λύσεις, που έχει ήδη προκρίνει το ΥΠΑΝ. Να συνταχθεί, αντίστοιχα, η οριστική τεχνική μελέτη για το απαιτούμενο δίκτυο μεταφοράς στη Θράκη, το οποίο θα εξυπηρετήσει το ειδικό έργο Θράκης (αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 200 ΜW). Να γίνει η απαιτούμενη ανακατανομή των κονδυλίων του Μέτρου 6.3 του ΕΠΑΝ για τις 3 παραπάνω ενισχύσεις δικτύων (Εύβοια - Λακωνία - Θράκη), και να προχωρήσει η υλοποίηση των σχετικών έργων, με το ίδιο ακριβώς χρηματοδοτικό σχήμα και στη Θράκη, που έχει ήδη υϊοθετήσει το ΥΠΑΝ και για τη Λακωνία - Εύβοια (50% ΕΠΑΝ - 35 % επενδυτές - 15% ΔΕΗ).

Ολοκληρώνοντας την ανάλυσή μας πάνω στα θέματα αιχμής, που αφορούν την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα, θέλουμε να εκφράσουμε την ελπίδα, αλλά και την προτροπή μας, προς τις αρμόδιες Αρχές (και κυρίως προς τα συναρμόδια Υπουργεία Ανάπτυξης και ΥΠΕΧΩΔΕ) να σκύψουν με μεγαλύτερο ενδιαφέρον και συμπάθεια πάνω στα προβλήματα των ΑΠΕ, των επενδυτών τους και των λοιπών φορέων προώθησης και στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα μας. Και να συνειδητοποιήσουν ότι παίρνοντας τα κατάλληλα υποστηρικτικά μέτρα δεν παρεμβαίνουν υπέρ μιας μερίδας ιδιωτών επενδυτών, αλλά υπέρ του περιβάλλοντος, της απασχόλησης και της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας.

GREENPEACE - ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΑΠΕ - ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ