Αιολική Ενέργεια και Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004

Δρ. Νίκος Βασιλάκος
Αντιπρόεδρος του Ομίλου για τη Διάδοση των ΑΠΕ (ELFORES)

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 αποτελούν μία μοναδική ευκαιρία να αναδειχθεί και να προβληθεί παγκόσμια ένα ισχυρό οικολογικό ("πράσινο") προφίλ, τόσο των ίδιων των αγώνων, όσο και γενικότερα της χώρας μας. Η ευκαιρία αυτή δεν αξιοποιήθηκε σχεδόν καθόλου στις προηγούμενες Ολυμπιάδες (Βαρκελώνη, Σεούλ, Ατλάντα), με - μάλλον χλωμή - εξαίρεση το Σίδνεϋ. Η ανάδειξη, λοιπόν, ενός συγκροτημένου οικολογικού προφίλ των Ολυμπιακών Αγώνων, για πρώτη φορά στους αγώνες της Αθήνας το 2004, θα προσδώσει αυξημένο κύρος και στους αγώνες αυτούς και στη χώρα, σε μία κατ'εξοχήν περίοδο έντονων προβληματισμών και προσπαθειών, σε παγκόσμιο επίπεδο, για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος. Ο οικολογικός αυτός χαρακτήρας των Αγώνων του 2004 μπορεί μάλιστα να αναδειχθεί σε στενή συνάφεια και συνέργεια με το ανάλογης στόχευσης γεγονός της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας (πολιτισμικό περιβάλλον).

Κανένας ίσως άλλος τομέας δραστηριότητας, που συνδέεται με τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, δεν προσφέρεται περισσότερο για οικολογικής μορφής παρεμβάσεις, ευρείας κλίμακας και μεγάλων δυνατοτήτων προβολής, όσο ο ενεργειακός τομέας. Και αυτό λόγω αφ'ενός μεν του καθοριστικού ρόλου που προφανώς διαδραματίζει ο τομέας αυτός στην ομαλή τέλεση των Αγώνων (δραστικά αυξημένες ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια και σε θερμικά φορτία), αφ'ετέρου δε του κατ'εξοχήν ρυπογόνου χαρακτήρα των συμβατικών μορφών ενέργειας (πετρελαίου, λιγνίτη, φυσικού αερίου), που θα εχρησιμοποιούντο, κανονικά, για την κάλυψη των μεγάλων ενεργειακών αναγκών των Αγώνων.

Αξίζει να αναφέρουμε εδώ ότι οι περίπου 60-80 GWh ηλεκτρικής ενέργειας, που εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν στη διάρκεια των Αγώνων του 2004, εάν παραχθούν με συμβατικά καύσιμα (ακόμα και με το λιγότερο ρυπογόνο φυσικό αέριο), θα προκαλέσουν την έκλυση στην ατμόσφαιρα πάνω από 25000 τόννων διοξειδίου του άνθρακα (υπεύθυνου, σε πολύ μεγάλο βαθμό, για το φαινόμενο του θερμοκηπίου), και πάνω από 25 τόννων οξειδίων του αζώτου.

Η ίδια αυτή ενέργεια των 60-80 GWh θα μπορούσε να παραχθεί απόλυτα οικολογικά, με μηδενικές εκπομπές ρύπων, και με τη χρήση ενός εγχώριου, ανεξάντλητου και περιβαλλοντικά φιλικού ενεργειακού πόρου, του ανέμου. Πράγματι, αρκεί η λειτουργία ενός σχετικά μικρού αριθμού αιολικών πάρκων, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος περίπου 250-300 MW, για να καλύψει πλήρως, στον ένα (1) περίπου μήνα διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων, την απαιτούμενη γι αυτούς ηλεκτρική ενέργεια (π.χ. 300 MW x 250 hr/μήνα = 75 GWh, όπου οι 250 hr λειτουργίας το μήνα αντιστοιχούν σε ένα τυπικό συντελεστή φόρτισης ανεμογεννητριών ίσο με 0,34 ή 34%).

Σκεφθείτε, λοιπόν, το τεράστιο επικοινωνιακό δυναμικό, τις πολυάριθμες και πολύμορφες δυνατότητες προβολής των Αγώνων του 2004 και της χώρας μας, το έντονο διεθνές ενδιαφέρον και την ευρεία απήχηση που θα είχε μία πρωτοβουλία της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 για την ίδρυση και λειτουργία αιολικών πάρκων στην Αττική, τα οποία στη διάρκεια των Αγώνων θα τροφοδοτούσαν τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις με πράσινη ενέργεια. Η χρηματοδότηση, κατασκευή και λειτουργία των αιολικών αυτών πάρκων μπορεί να αναληφθεί εξ ολοκλήρου από ιδιωτικούς επενδυτικούς φορείς, οι οποίοι μάλιστα θα μπορούσαν, εν είδει χορηγίας, να παρέχουν δωρεάν την απαιτούμενη για τους Ολυμπιακούς Αγώνες ηλεκτρική ενέργεια.

Ήδη, κάποιες ανάλογες (αλλά μεμονωμένες μέχρι στιγμής) πρωτοβουλίες στο εξωτερικό δείχνουν το δρόμο. Για παράδειγμα, πρόσφατα, η πόλη του St. Moritz στην Ελβετία, τουριστικό θέρετρο υψηλότατων προδιαγραφών και εισοδημάτων, αποφάσισε να μετονομαστεί σε "Pure St. Moritz", δηλωτικό της πρόθεσης των τοπικών αρχών να καλύψουν το σύνολο των ενεργειακών αναγκών της πόλης με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολικά, μικρά υδροηλεκτρικά, κ.α.). Ως πρώτο, άμεσο και επικοινωνιακά σημαντικό, μέτρο προς την κατεύθυνση αυτή αποφασίστηκε η εγκατάσταση ανεμογεννητριών μέσα στις χιονοδρομικές πίστες, για την κάλυψη μέρους των ενεργειακών αναγκών των επόμενων Χειμερινών Αγώνων που θα διεξαχθούν στην πόλη.

Πρέπει να τονίσουμε ότι η πρότασή μας, για ίδρυση και λειτουργία αιολικών πάρκων στην Αττική υπό την αιγίδα του ΑΘΗΝΑ 2004, κάθε άλλο παρά "φουτουριστική" είναι. Η Αττική είναι μία από τις πιό ελκυστικές, ανεμολογικά, περιοχές της Ελλάδας, πρόσφατη δε εμπεριστατωμένη μελέτη του ΚΑΠΕ έδειξε ότι το αιολικό δυναμικό της Αττικής, σε θέσεις που δεν παρουσιάζουν προβλήματα χωροθέτησης (όπως θα ήταν π.χ. ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές, περιοχές με αρχαιολογικό ενδιαφέρον, κλπ.), ανέρχεται σε πολλές εκατοντάδες MW.

Απόλυτα ενδεικτικό των προοπτικών της αιολικής ενέργειας στην Αττική, αλλά και του αντίστοιχου επενδυτικού ενδιαφέροντος που έχει ήδη επιδειχθεί, είναι το γεγονός ότι στα πλαίσια της προκήρυξης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, το Φεβρουάριο του 2001, για αιτήσεις άδειας ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε ολόκληρη την Ελλάδα, υποβλήθηκαν και 38 αιτήσεις για ίδρυση αιολικών πάρκων στην Αττική, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 552 MW.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το νέο Νόμο 2941/2001, που ψηφίστηκε πρόσφατα από την Ελληνική Βουλή, επιτρέπεται πλέον η ηλεκτροπαραγωγή στην Αττική, ειδικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Η χωροθέτηση των σχετικών έργων θα γίνεται σύμφωνα με το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ που θα εκδοθεί προσεχώς, μέχρι δε την έκδοσή του, η χωροθέτηση θα γίνεται ύστερα από κοινή γνωμοδότηση του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος της Αθήνας και του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Είναι, λοιπόν, φανερό από τα παραπάνω ότι υπάρχουν ήδη όλα εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να οδηγήσουν, με ταχύ ρυθμό, σε μία πραγματική "άνθηση" της αιολικής ενέργειας στην Αττική, όπως άλλωστε συμβαίνει σήμερα και σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα. Η "άνθιση" αυτή, που προβλέπεται να λάβει χώρα μέσα στο χρονικό ορίζοντα μέχρι το 2004, μπορεί, με ευχέρεια και αποτελεσματικότητα, και με κατάλληλο σχεδιασμό, να συνδυαστεί συνεργιστικά με τη διοργάνωση και τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων, έτσι ώστε να προσδώσει ένα ισχυρό οικολογικό προφίλ στους Αγώνες, και να αποτελέσει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την προβολή της χώρας μας στο εξωτερικό (οι πρώτοι "Οικολογικοί Ολυμπιακοί Αγώνες" στην ιστορία).