Η τρομοκρατία της άγνοιας σε περιόδους Δημοκρατίας

Δ. Γ. Χρηστάκης
Δρ. Μηχανολόγος Μηχανικός

Αιτία που γράφεται το κείμενο αυτό είναι κάποια φαινόμενα που παρατηρούνται τον τελευταίο καιρό στην Νότια Εύβοια και στην Λακωνία. Φαινόμενα που προκαλούν το γέλιο και την αμηχανία την έκπληξη μετά που διαδέχεται ο προβληματισμός, Άνθρωποι εναντίον Ανεμογεννητριών. Κάτι σαν σύγχρονοι Δον Κιχώτες. Προφασιζόμενοι την ... προστασία του περιβάλλοντος πολεμούν εναντίον των Αιολικών Πάρκων. Η ιστορία του Θερβάντες επαναλαμβάνεται. Όμως αν το πρωτότυπο μυθιστόρημα εξέφραζε την τραγωδία του ξεπεσμού των ιπποτών και του κοινωνικού συστήματος που τους ανέδειξε, τα σημερινά γεγονότα μάλλον προς την κωμωδία προσιδιάζουν. Κωμωδία που το ανέβασμά της στην Ευβοια και στην Λακωνία έχει αρχίσει να κοστίζει πολύ στον Ελληνικό λαό και κάτι πρέπει να γίνει.

Στους τόπους αυτούς, ο άνεμος προσφέρεται να γίνει πηγή Ηλεκτρικής Ενέργειας. Πηγή καθαρή, ανεξάντλητη, οικονομικά και τεχνικά εκμεταλλεύσιμη. Τέτοιες περιοχές υπάρχουν στον κόσμο πολλές και η Ελλάδα μας έχει μερικές από τις καλύτερες. Οι παραπάνω περιοχές είναι από εκείνες, μεταξύ πολλών άλλων στην Ελλάδα, που συνδυάζουν μια σειρά προτερημάτων για ανάπτυξη Αιολικών Πάρκων. Τα προτερήματα όμως αυτά, αντί να δημιουργήσουν έναν οργασμό ανάπτυξης και προόδου, δημιουργούν αντιδράσεις που εκφράζονται με εκδήλωση φόβων για την τεχνολογία και τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον. Έτσι δημιουργείται ένα ψυχο-κοινωνικό κλίμα αντίθετο από αυτό που ζούμε στην Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου και βλέπομε να αναπτύσσεται σε χώρες λιγότερο από τη δική μας προικισμένες σε Αιολικό Δυναμικό. Αντί για εκδηλώσεις χαράς, γλέντια και επισκέψεις σχολείων και τουριστών που γίνονται στην Κρήτη, στα Αιολικά Πάρκα, στις περιοχές αυτές ηχούν τύμπανα πολέμου εναντίον των Ανεμογεννητριών και γίνονται καταστροφές ... στο όνομα της προστασίας .... του περιβάλλοντος.

Πιστεύω πως είναι ανάξιο λόγου να ασχοληθεί κανείς με την ανασκευή επιχειρημάτων που είδαν το φως της δημοσιότητας σε έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. Ο οποιοσδήποτε μαθητής του Δημοτικού ή του Γυμνασίου που διαθέτει ποδήλατο με δυναμό για τα φώτα του μπορεί να έχει λόγο. Η Τεχνολογία που εφαρμόζεται είναι τόσο καθημερινή και οικεία στον καθημερινό άνθρωπο που δεν χωράει συζήτηση.

  • Δεν χρειάζονται απόψεις ειδικών για να δικαιολογήσουν το γεγονός ότι η παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από τον άνεμο είναι η καθαρότερη και φιλικότερη προς το περιβάλλον, ο καθένας μπορεί εύκολα να το διαπιστώσει.
  • Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός περιβαλλοντολόγος για να διαπιστώσει ότι κάθε κιλοβατώρα ενέργειας που παράγεται από τον άνεμο αποτρέπει την μόλυνση του αέρα από διοξείδιο του άνθρακα και άλλα σίγουρα επιβλαβή αέρια που επιβαρύνουν τον αέρα και τελικά καταλήγουν στα πνευμόνια μας.
  • Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός οικονομολόγος για να διαπιστώσει την ραγδαία αύξηση της τιμής του πετρελαίου για να συγκρίνει την τιμή της παραγόμενης ενέργειας από πετρέλαιο με αυτήν από Ανεμογεννήτριες

Ο ηλεκτρολόγος της γειτονιάς, ο ηλεκτρολόγος του αυτοκινήτου και όλοι εμείς που ζούμε μέσα σε σπίτια και εργασιακούς χώρους που έχουν δεκάδες ή εκατοντάδες μέτρα ηλεκτρικών καλωδίων και συσκευές που λειτουργούν με ηλεκτρική ενέργεια έχομε αποδείξεις για το ότι μπορούμε να ζούμε σε τέτοιο περιβάλλον πολλά χρόνια χωρίς να φοβόμαστε το ψυγείο, το πλυντήριο, την τηλεόραση, την καφετιέρα και την τοστιέρα.

Πως είναι δυνατόν σε μια χώρα που γέννησε τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό, στις αρχές του 21ου αιώνα, 25 αιώνες μετά τον Αριστοτέλη και τον Ηράκλειτο και τον Επίκουρο και τον Δημόκριτο αλλά και τον μεγάλο Θουκυδίδη, άνθρωποι που πατούνε τα ίδια χώματα να εκφράζουν τέτοιες απόψεις;

Ίσως η αιτία της στάσης αυτής να είναι ο φόβος. Ο φόβος που δημιουργείται στα σκοτεινά στενά του αγνωστικισμού και καλλιεργεί την άρνηση στην γνώση, τη λογική και απλή σκέψη, παράγοντες που αποδεδειγμένα οδηγούν στην κοινωνική πρόοδο και στην αναγκαία οικονομική ανάπτυξη. Μια οικονομική ανάπτυξη που έχει ανάγκη ο λαός μας, εμείς όλοι οι Έλληνες, για να ξεπεράσομε την μιζέρια της Ψωροκώσταινας που μας δέρνει τόσα χρόνια. Δεν την αξίζομε αυτή τη μιζέρια.

Δικαιολογία για φόβους κάθε είδους δεν υπάρχει καμία απολύτως κι έχουν γραφτεί πολλά κείμενα για τις ευεργετικές επιπτώσεις της χρήσης Αιολικών Συστημάτων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Δεν θα επαναληφθούν εδώ τα χιλιοειπωμένα επιχειρήματα, έχουν πια καταντήσει ανέκδοτα για να γελάνε όσοι ελάχιστα νοήμονες τα ακούνε.

Παρ' όλα αυτά οι άνθρωποι που αντιδρούν υπάρχουν, μάχονται τα Αιολικά Πάρκα και σταματούν έργα με μεγάλη σημασία για τον τόπο μας. Τι συμβαίνει λοιπόν; Είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι ανεπίδεκτοι μάθησης από τις ίδιες τους τις εμπειρίες; Μήπως δεν πλησιάζουν το πλυντήριο ρούχων στο σπίτι τους και έχουν απαρνηθεί το αυτοκίνητό τους, μήπως έχουν πετάξει την τηλεόρασή τους μετά τις εμπειρίες και τις θεωρίες που άκουσαν για τις Ανεμογεννήτριες; Πρέπει να φωνάξομε κοινωνικούς λειτουργούς για την εξήγηση της συμπεριφοράς τους; Μήπως είναι κάποιο φαινόμενο που μετά την ενημέρωση από ειδικούς θα σταματήσει;

Η απάντηση σ' όλα αυτά τα ερωτήματα, κατά τη γνώμη μου είναι σίγουρα όχι. Υπάρχει μια πιο σοβαρή αιτία που καλύπτει και υπερνικά την συνήθη Λογική στην οποία παύομαι στις μέρες μας να υπακούμε με τα ορατά στην Αμερική ολέθρια αποτελέσματα.

Η υποταγή στην εξουσία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και στα δίκτυα πληροφοριών (Internet) μάλλον κυριαρχεί στην απλή Λογική. Θα πρέπει επί τέλους να γίνει κατανοητό ότι τα όσα γράφονται στο διαδίκτυο εναντίον της χρήσης Αιολικών Συστημάτων, από ανθρώπους με συγκεκριμένα συμφέροντα, είναι εκ του πονηρού. Είναι κατευθυνόμενα ψέματα και αντιφάσκουν με την κοινή αίσθηση περί αλήθειας του κάθε καθημερινού απλού ανθρώπου. Ψέματα που προέρχονται από τους έχοντες συμφέροντα στην διατήρηση των πυρηνικών και των θερμικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με σκοπό να αναχαιτίσουν την ραγδαία διείσδυση των Αιολικών στην αγορά των ενεργειακών συστημάτων. Έτσι εμφανίζονται επιστημονικοφανείς απόψεις στο διαδίκτυο και κείμενα με υπογραφές 'Πανεπιστημιακών' κλπ. Χάνεται, για τους κυρίους αυτούς, έδαφος στο πεδίο της ρύθμισης της οικονομίας μέσω του ελέγχου μιας από τις σοβαρότερες παραμέτρους της οικονομίας, της Ηλεκτρικής Ενέργειας. Στις χώρες που εμφανίστηκαν αυτά τα φαινόμενα προκάλεσαν το μειδίαμα του κοινού και ξεχάστηκαν γρήγορα στους καλάθους των αχρήστων. Τα βραχύβια ψέματα ουδόλως επηρέασαν τις εξελίξεις. Τα αιολικά Πάρκα στις χώρες αυτές (Γερμανία και άλλες Βορειοευρωπαϊκές χώρες) ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια δίπλα στις κατοικημένες περιοχές, σε αποστάσεις 500 και λιγότερων μέτρων από κατοικίες και οικιστικά συγκροτήματα, δίπλα στο οδικό δίκτυο και πάνω σε λιμενοβραχίονες, κοντά στις ακτές και σε περιοχές με αρχαιολογικό και φυσικό ενδιαφέρον.

Στον τόπο μας όμως, έστω και καθυστερημένα, τα φαντάσματα αυτά στέκουν ακόμη εμπόδια στην εξάπλωση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Είναι αναγκαίο, νομίζω, να θυμηθούμε μερικές απλές, πανάρχαιες αλήθειες και να ξαναβιώσομε έννοιες που η εύκολη κατανάλωση αγαθών και η προσφορά από την τηλεόραση εύκολων λύσεων για το κάθε τι μας έκαμε να ξεχάσομε. Μια βασική τέτοια έννοια είναι αυτή της γνώσης.

Η γνώση είναι μια διαδικασία διαμόρφωσης της ανθρώπινης ψυχής. Η γνώση επιτυγχάνεται με την έκθεση της ψυχής στο γνωστικό αντικείμενο. Το γνωστικό αντικείμενο εκπέμπει τη δομή του και η ψυχή απορροφά αυτή τη δομή όπως το ψυχρό σώμα απορροφά την θερμότητα από ένα θερμό σώμα με το οποίο εφάπτεται. Μια ζώσα ψυχή είναι ευσταθής και η ευστάθειά της οφείλεται στην αρμονία της δομής της. Είναι λογικό να δεχτούμε ότι η ζώσα ψυχή θα αφομοιώσει στην επαφή της την όποια αρμονία μπορεί να εναρμονίσει με την δική της την προερχόμενη από το γνωστικό αντικείμενο; Πως όμως έρχεται η ψυχή μας σε επαφή με το γνωστικό αντικείμενο. Πέραν από την ζωντανή επαφή με τον κόσμο της καθημερινότητας, που αποτελεί, για τα παιδιά ιδιαίτερα, το σημαντικότερο πεδίο γνωστικών αντικειμένων, σήμερα έχομε και μια σειρά μέσων που φέρνουν πληθώρα γνωστικών αντικειμένων κοντά μας. Πάνω απ' όλα τα μέσα πληροφόρησης παραμένει η άμεση επαφή με το προς γνώση αντικείμενο.

Γιγνώσκω σημαίνει πως παίρνω το δρόμο μ' όλο μου το είναι κι επιγίγνομαι, και μεταφέρομαι εκεί όπου το ποθητό αντικείμενο της γνώσης εξελίσσεται. Μεταφέρομαι ολόκληρος, με την ψυχή μου και το σώμα μου και βιώνω αυτό που γνωρίζω με τις αισθήσεις, με το νου, με την καρδιά και ασκούμαι μετέχοντας στην εξέλιξή του.

Μετά τα παραπάνω, σαν απλός άνθρωπος που προσπαθώ να γίνω, καλώ τους Ευβοείς και τους Λάκωνες να κρίνουν με κριτήρια δικά τους και εμπειρίες που αυτοί έχουν τα γεγονότα. Δεν χρειάζονται ειδήμονες να τους εξηγήσουν ότι μια ηλεκτρογεννήτρια δεν επιβαρύνει καθόλου το περιβάλλον και μάλιστα αν κινείται από μια απλή φτερωτή. Το αντίθετο αποτρέπει τη μόλυνση του αέρα που αναπνέομε.

Ο Φανατισμός είναι ο μόνος τρόπος έκφρασης ανθρώπων που δεν αναπτύσσουν λογικά στηριγμένα επιχειρήματα και εκτονώνουν, στην ουσία, τις φοβίες και τις ανασφάλειες που καλλιεργεί η ύπνωση της λογικής σκέψης στο βωμό της αφοσίωσης στη μαλθακότητα της εύκολης ζωής, του εύκολου πλουτισμού με αμφίβολης αξίας υλικά αγαθά και ευκολίες που αλλοτριώνουν την ψυχή και το νου. Η καλλιεργημένη και εκπορευόμενη από υλικά συμφέροντα άγνοια οδηγεί στον φανατισμό, ο φανατισμός γίνεται τρομοκρατία και τα δείγματα αυτής της τρομοκρατίας, όσο και τις πηγές της, τις βλέπομε σήμερα να αναδεικνύονται σε καθοριστικό παράγοντα της καθημερινής μας ζωής.

Πιστεύω πως η ειλικρίνεια και η ευθύτητα της καθαρής λογικής θα μας απαλλάξουν από τις βαριές συνέπειες που έχει η τρομοκρατία της άγνοιας.

Ο Δ. Γ. Χρηστάκης είναι Δρ Μηχανολόγος Μηχανικός. Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Αιολικής Ενέργειας και Σύνθεσης Ενεργειακών Συστημάτων του ΤΕΙ Κρήτης. Διδάσκει στο Πολυτεχνείο Κρήτης και ασχολείται τα τελευταία 20 χρόνια με την διδασκαλία, την έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογίας Αιολικών Συστημάτων στην Ελλάδα.